Polskie cechy probiercze

Jak poznać czy dana biżuteria wykonana jest ze złota czy ze srebra? Rozpoznanie kruszcu ułatwi znajomość oznaczeń, tak zwanych cech. Ich naniesienie na wyrób jubilerski jest obowiązkiem każdego jubilera. Jak one wyglądają i o czym nam mówią to wszystko jest określone w polskim prawie probierczym. Jak wygląda cechowanie i czy są wyjątki? O tym dowiesz się z niniejszego artykułu.

Ochrona klienta przez prawo probiercze

Częstym pytaniem w salonie jubilerskim jest to skąd ja mam wiedzieć czy to złoto czy srebro?  To z jakiego materiału wykonano Twoje kolczyki czy pierścionek jest określone w polskim prawie probierczym. Zgodnie z jego zapisami określone są oznaczenia. Dzięki nim dowiesz się, z jakiego materiału i jakiej próby wykonana jest dana biżuteria. Prawo probiercze określa również zasady obrotu przedmiotami wykonanymi z metali szlachetnych. Jego przepisy dostępne są tutaj. Oznaczenie, czyli tak zwana cecha musi być umieszczona na wyrobie jubilerskim i informuje nas, z jakiej próby kruszcu zostało wykonane. 

Polskie cechy probiercze

Cecha jest sprawdzana i nabijana w urzędach probierczych. Litery znajdujące się na cesze określają miasto, w którym wykonane zostało badanie. Wzory cech powinny być umieszczone w miejscu widocznym wszędzie, gdzie sprzedawana jest biżuteria z metali szlachetnych. 

Wygląd cech jubilerskich występujących w Polsce

Srebro zostało oznaczone wizerunkiem kobiety w chuście. Złoto oznaczono głową rycerza, platyna to głowa konia, a pallad głową wyżła. Oznaczenia te są bardzo niewielkich rozmiarów tak, by nie rzucały się na pierwszy rzut oka. Do odczytu ich przyda się dobry wzrok lub lupa. Cecha umieszczana jest w dedykowanych dla tego celu miejscach. Na łańcuszkach cechowanie znajduje się na zapięciu, pierścionek ma na zewnątrz szyny, a obrączka w środku. Złoto swoją próbę ma zaszyfrowaną w jednej cyfrze od 0 do 6. I tak:

• Próba 0 – próba 999;
• Próba 1 – próba 960;
• Próba 2 – próba 750;
• Próba 3 – próba 585;
• Próba 4 – próba 500;
• Próba 5 – próba 375;
• Próba 6 – próba 333;

Dodatkowo ważność nabitych cech zatwierdza się cechą pomocniczą. Jest to głowa sowy. Istnieje też cecha główna. Jest to głowa orła. Jednak nie znajdziesz jej na swojej biżuterii, gdyż oznacza się nią półprodukty, z których wykonuje się biżuterię.

Czym jest znak „MET"?

Jest on bardzo ważny, praktycznie równie ważny, co cechowanie biżuterii. Znakiem tym oznacza się wyroby z metali nieszlachetnych. Jest nią oznaczany również produkt zawierający metale szlachetne, ale:

• Ich zawartość jest niższa niż najniższa obowiązująca próba;
• Metale szlachetne są tylko powłoką wyrobu;
• Są pokryte powłoką z metalu nieszlachetnego.

Zdarza się też, że na ocechowanej bransoletce są na stałe zamocowane stalowe łańcuszki. Będą one wtedy oznaczone znakiem „MET”.

Kiedy nie umieszcza się oznaczeń na biżuterii?

Oznaczenia są tak nanoszone, aby nie psuły wyglądu biżuterii. Jeżeli nie ma miejsca na umieszczenie cechy lub zeszpeciłaby ona jej wygląd to wtedy nie umieszcza się cechowania. W tym przypadku do biżuterii  dołączone jest papierowe świadectwo badania. Takie świadectwo dostają też elementy z metali nieszlachetnych. Na świadectwie widnieje wtedy znak „MET”. Ciekawostką jest to, że elementy z metali nieszlachetnych, z których wykonane są zapięcia (sprężynki, haczyki itp.) nie są brane pod uwagę przy cechowaniu. Również biżuteria o małej masie nie podlega cechowaniu. Mowa o biżuterii o wadze poniżej pięciu gram dla srebra oraz jednego grama dla złota i platyny. Pamiętaj jednak, że pojedynczy kolczyk jest traktowany jako wyrób. Tak więc dwa kolczyki srebrne o masie poniżej 10 gram nie muszą mieć cechowania.

Zagraniczne systemy probiercze

System probierczy w Polsce jest obowiązkowy i z góry określony. Nie jest tak w każdym kraju. W Unii Europejskiej obowiązuje system fakultatywny, na podstawie jego jubiler może, ale nie musi korzystać z usług urzędu probierczego. Liberalne podejście do tego tematu mają Włosi i Niemcy. W tych krajach o próbie wyrobu jubilerskiego świadczy deklaracja producenta. Jednakże na każdym wyrobie z metali szlachetnych znajdziemy oznaczenia numeryczne próby. Aby mieć pewność, jaką zawartość metali szlachetnych ma nasza biżuteria to warto udać się do zakładu złotniczego, gdzie złotnik swoimi metodami określi próbę. Urzędy probiercze świadczą też takie usługi dla osób prywatnych, o czym warto wiedzieć.

Sprawdzanie próby u jubilera

Każdego dnia do salonów jubilerskich przynoszona jest stara biżuteria, znaleziony na ulicy kolczyk czy nieocechowane prezenty. Klienci chcą pomocy w określeniu, z jakiego metalu wykonana jest biżuteria oraz jakiej ona jest próby. Oczywiście mamy taką możliwość praktycznie u każdego jubilera. Poza tym warto to sprawdzić przed chociażby dalszą sprzedażą danego wyrobu. Wizyta u jubilera pomoże nam prawidłowo wycenić wartość przedmiotu tak, by nie stracić i nie oszukać naszego klienta. Doświadczony jubiler określi Ci, jaki to metal szlachetny już po jego dotknięciu. Złota obrączka po upuszczeniu na podłogę daje charakterystyczny dźwięk.